Filozofija i prirodna nauka

Autor: Tomislav Novaković

 

Liberalizam i prirodna nauka 

 

Liberalizam podrazumeva slobodnu volju konkretnog pojedinca sa imenom i prezimenom za identitet ličnosti, i utemeljenje svih institucija od porodice do države: zavet braka, glasanje, svaki pravni ugovor, dogovor, a opšta i nužna prirodna nauka sa empirizmom, evolucionizmom u osnovi institucije obrazovanja, sve složene sisteme žive organizacije svodi na jednostavnije, nežive, pojedinačno na opšte, slobodu na nužnost... unapred odbacuje svaku transcendentnu osnovu vlastitosti i slobode ili duše u osnovi tela!

Ako stanovište opšte i nužne prirodne nauke sa empirizmom, evolucionizmom u   instituciji obrazovanja unapred isključuje svaku transcendentnu osnovu ličnosti ili slobode,  kako sada tu slobodnu volju i ličnost podrazumeva u sferi praktičnog života za svaki pravni ugovor, dogovar: privatnu svojinu svake vrste, porodično i nasledno pravo, zavet braka, glasanje, donošenje zakona, slobodno odlučivanje, delovanje...uopšte ima pravo sa stanovišta „liberalizma“ individualizma) govori: vi  birate, odlučujete. A ako pak prirodna nauka u osnovi empirizma, evolucionizma ipak podrazumeva slobodnu volju, sa koje filozofske, naučne osnove je utemeljuje?

Zapravo, sasvim je očigledno da se bez metafizike čiste volje i jedne slobodne vlastitosti i metafizike jezika  (zaveta rečenog-učinjenog) u osnovi svakog dogovora-ugovora ne može utemeljiti identitet ličnosti, ni porodica, ni država, ustanoviti nijedna ustanova...

 

Komentar: totalitarizam i prirodna nauka

 

Po Karlu Poperu: ako se jedan iskaz ne može ni dokazati ni pobiti,  pokazati njegova istinitost ili njegova lažnost, njemu nije mesto u nauci.  

Očigledno da Poper ovde obrće argumentaciju. Prvo treba odgovoriti u čemu se temelj opšti i nužni  sudovi nauke (Kantov problem)? A kada se tako postavi pitanje sagledava se da opšta i nužna proverljiva nauka uvek podrazumeva  jednu slobodnu vlastitost,  bez koje nema utemeljenje.

Poper, takođe,  tvrdi da svaka sistemska filozofija vodi indirektno u državne ideologije i totalitarne političke režime.

Međutim kada opšti i nužni proverljivi sudovi nauke unapred odbacuju slobodnu volju i konkretnu vlastitost (iako se one pretpostavljaju za sav praktični život: ekonomski, politički, duhovni individualizam, liberalizam), to je  totalitarizam najvišeg nivoa kroz sva moguća područja![1]

Ako liberalizam, individualizam, naspram zatvorenih filozofskih, teoloških sistema, koji indirektno vode u totalitarne političke režime za svoje slobodno odlučivanje, delovanje sa svake strane, kraja podrazumeva slobodnu volju i jednu konkretnu vlastitost kako ima pravo da sa emirizmom,  evolucionizmom prirodne nauke u ustanovi obrazovanja unapred odbacuje transcendentnu osnovu ličnosti i slobode?

Ako prirodna nauka, empirizmom, evolucionizmom neponovljivu slobodu  svodi na opšte i nužno ponavljanje,  ogromno mnoštvo složenih razlika, suprotnosti živog na mnogo manje i jednostavnije razlike neživog, upravo se, naspram Poperove teze da svaka sistemska filozofija vodi u totalitarizam (potire slobodu, različitost, posebnost), ima pravo reći da totalitarizmu mnogo pre vodi pojavna nauka koja svojim opštim i nužnim sudovima pretenduju na apsolutno važenje!

Zapravo, negacijom transcendentne osnove vlastitosti i slobode, upravo je prirodna nauka danas najveći univerzalista, globalista koji sprovodi totalitarizam kroz sve društvene sfere!

Ne samo da  njeni opšti i nužni sudovi nemaju apsolutno važenje, niti opšte i nužno neživo ima prednost nad živom organizacijom,  nego je upravo suprotno tačno: Bez neponovljive vlastitosti i supstancijalne slobode živog ni sama naučnost nauke nema utemeljenje: ni opažajnost opažaja, ni razumnost razuma, ni umnost uma, ni saznatljivost saznanja, ni smislenost mišljenja ni bivstvenost bivstvovanja...!

Međutim, iako se autoritet naučnog saznanja odnosi na pojavnu, a ne apsolutnu stranu stvari i ne postoji neprotivurečna  osnova opštih i nužnih sudova nauke za prirodno-naučno „vjeruju“ nikakav stav apsolutni  istine za neki „naučni“  u-stav „ naučno“ ustanovljenje, „usmerenje čoveka, zajednice, čovečanstva taj kriterijum naučne proverljivosti sa svoje univerzalne univerzitetske, takoreći univerzumske osnove u osnovi svega (spoljašnjeg i unutrašnjeg) sveta, svetskog daje sebi apsolutno pravo da poriče svaku  transcendentnost...i zauvek ukida drugu stranu.... prekida svaki suštinski dijalog sa filozofijom, teologijom... .

To jest, ne samo da opšta i nužna nauka nema celovitu osnovu za ono sve, svet, svetskost, nego ono najsuštinskije u spoljašnjem, unutrašnjem svetu, što bi pre svega drugo trebalo biti predmet nauke: slobodu i vlastitost - unapred odbacuje!

Taj autoritet opštih i nužnih proverljivih sudova se kao univerzalno,  „univerzumsko“ načelo  se širi ne samo iz  prirodne u društvenu nauku, već  u sva ostala područja  života. I mada naučna opštost i nužnost neživog unapred stavlja u drugi plan ono najsuštanskije: supstancijalnu pojedinačnost i slobodu živog,  taj univerzalizalizam, „liberalizam“ apsolutizam pojavne nauke se proširuje u agresivnu medijsku kampanju, osvajačku politiku, ideologiju prema prirodi, svakom čoveku, narodu, čovečanstvu…

Ne samo da potire svaku pojedinačnost, posebnost, suštinsku različitost  naroda, kultura, nego i različitost živih bića  (nauka je, pogotovu, prema biljkama  subjektivna, a tehnika destruktivna)[2]...

Zapravo, suština scijentizma, gde je filozofija sluga nauke i sve složeno svodi na prosto, različito na isto, živo na neživo, konkretna vlastitost i sloboda na opštost i nužnost jeste da se izvrši unifikacija jezika, kulture, modela ponašanja, podrije svaka transcendentna osnova fizike iz metafizike i transcendentna osnova ličnosti i sloboda i sa autoritetom opšte i nužne nauke i moći tehnike iz jednog centra vlada prirodom, ljudima …

Taj autoritet opšte i nužne prirodne nauke u osnovi evolucionizma, empirizma, materijalizma vrlo često otvoreno staje naspram socijalnih  načela, moralnih odnosa čoveka prema čoveku, drugoj kulturi, civilizaciji, vrsti, biljkama, prirodi, iako je ne samo u živoj, nego čak i neživoj organizaciji, mnogo teže objasniti socijalno načelo svi za jednog, jedan za sve, nego načelo borbe za opstanak najjače jednike, vrste.^[3]

Prvostepeno načelo socijalne inteligencije (svi za jednog, jedan za sve) mora se pretpostaviti u osnovi održanja, širenja svake jedinke, zajednice. Ono se ne podrazumeva samo u osnovi živog, nego i osnovi neživog: čak i samu naučnost nauke mnogo pre nego načelo evolucionizma.

Međutim iako je sloboda pojedinačnog, posebnog u samom temelju života i socijalno načelo svi za jednog jedan za sve prvostepeno i u neživoj, a kamoli živoj organizaciji, opšta i nužna prirodna nauke u ime održanja i širenja najjače jedinke, vrste  u našem vremenu izvršava najveći totalitarizam u istoriji. Kroz unifikaciju jednog jezika, grupe naroda zajedničke tradicije, kulture naspram svih ostalih razlika, polariteta pretenduje na jedino sve, svetsko, svet. To je put od polisa grada–države i nekadašnjeg mitološkog, umetničkog, religioznog, filozofskog, naučnog uma  do savremenih megapolisa i svetske države, komukacijskog, informacijskog, medijskog,  virtuelnog uma...

Zapravo, pre nego što svako čulo, saznajni organ (razum, um) filozofija, svaka nauka sa svojim opštim i nužnim pojmovima, sudovima shvati bilo šta van i unutra, treba da utemelji nadsaznajnu vlastitost i slobodu. I kako je prirodna nauka, saznajno-logički, teorijski  um  (za razliku filozofije, društvene nauke, praktično-moralnog uma) prvostepeno znanje, ako ono najbitnije u našem životu (jednu slobodnu vlastitost) ne samo da ne objašnjava, nego unapred isključuje i sam  pokušaj objašnjavanja i svako konkretno, pojedinačno, slobodno živo svodi unapred na opšte i nužno neživo!

To jest, iako sav praktični život podrazumeva slobodnu volju i jednu konkretnu vlastitosti sa imenom i prezimenom i sva nauka, analitička logika i  njihovi  zakoni, kategorije, saznajno-logičko“ transcendentalno Ja (mislim)  za svaki pojam, sud, zaključak pretpostavljaju nadsaznajnu, nadmislenu volju i jednu istu vlastitost, prirodna nauka, logika ne samo da ne objašnjavaju supstancijalnu vlastitosti i slobodu, nego ih unapred poriču!

U svakom slučaju, kriterijum opovrgljivosti nije nikako dovoljan za naučnost pobijanje slobodne volje i vlastitosti, jer dokazivanje i opovrgavanje tih "stvari" nije  ni sličnog a kamoli istog nivoa kao drugih stvari.

Alatkom koji je predviđena za jedan materijal ne može se obrađivati suštinski drugačiji materijal ili merom za jednu pojavu, veličinu meriti druga pojava, veličina (metrom  meriti težina, električna snaga, ili merom za težinu meriti temperatura...

I mada Kant polazi sa dobrom namerom u svom utemeljenju suštinskog praktičnog uma  naspram pojavnog teorijskog, njegovo utemeljenje od početka do kraja ide obrnuto od onoga kako bi trebalo.

Opšti i nužni saznajno-teorijski um nije pojavan što je induktivan, nego zašto što je  konkretna i pojedinačna nadsaznajna i nadopažajna slobodna vlastitost (kojoj služe svi opažaji, i svi pojmovi, sudovi, zaključci saznanje) ono jedino suštinski deduktivno, svi naš opažaji, i na osnovu njih svi pojmovi,. sudovi, zaključci i sam saznajno-teorijski um, su ono  pojavno i induktivno!

Zar nije najveća naučnost (Kantov prvostepi nauk čoveku i čovečanstvu) da u konkretnom pojedincu kroz čistu volju utemelji jednu slobodnu vlastitost u području suštinskog praktičnog uma, mnogo pre nego opštu i nužnu  transcendentalnu subjektivnost u osnovi prirodno-naučnog pojavnog uma!?

Nije suština da se saznajno-logička opšta i nužna nauka utemelji iz (opšte i nužne) transcendentalne subjektivnosti, nego mnogo pre da i čula, razum, sva saznajno-logička „opšta i nužna“ nauka, tehnika, sve naše pojavno saznanje, iskustvo služi nadsaznajnoj, nadopažajnoj supstancijalnoj volji i jednoj slobodnoj vlastitosti!

Saznanje, logika, opažaj, mišljenje (pojam, sud, zaključak) ne mogu biti po sebi, zato što je po sebi upravo nadopažajna, nadsaznajna sloboda i supstancijalna vlastitost kojoj služe, pripadaju sve saznajne forme i svi saznajni sadržaji! Nadsaznajna, nadopažajna slobodna vlastitost stoji nad svakom saznajnom opštošću i nužnošću. Tačnije, samo zato što nadsaznajna-nadopažajna čista volja i jedne slobodna vlastitost praktično-moralnog uma stoji u osnovi opšteg i nužnog saznajno-pojavnog  uma, ta opštost i nužnost prirodne nauke ima utemeljenje.

Nadsaznajna, nadopažajna vlastitost je prvostepena subjektivnost u osnovi objektivnosti starija od svakog saznajnog organa ili njegovog (čulnog, razumskog, umskog) sadržaja. Samo to može biti ona sintetička praosnova koja utemeljuje saznatljivosti saznanja i istinitosti istine, svu smislenost mišljenja i bivstvenosti bivstvovanja!

Tehnika, svako oruđe samo pojačava našu moć opažanja, saznavanja, delovanja, komunikacije, informacije ali ne menja njihovu suštinsku funkciju da sve one opet samo služe nadopažajnoj, nasaznajnoj supstancijalnoj volji i jednoj slobodnoj vlastitosti. Pre nego što svako čulo, saznajni organ (razum, um) filozofija, svaka nauka sa svojim opštim i nužnim pojmovima, sudovima shvati bilo šta van i unutra, treba da utemelji nadsaznajnu vlastitost i slobodu.

Zaključak:  Iako se liberalizam naglašava sa svih nivoa nauke, ekonomije, politike, kulture očigledno da ta praktična sfera za jednu slobodnu vlastitost imenom prezimenom ne pretpostavlja akademizam opštih i nužnih sudova proverljive prirodne nauke, nego starija načela transcendentne filozofije, teologije. Tačnije jedna slobodna vlastitost ne samo da se u potpunosti podrazumeva u praktičnoj sferi za svakog pojedinca, grupu, državu... za ono suštinsko u životu nego se ta sloboda  indirektno (kroz „slučajnost“)  uključuje i u prirodnoj nauci za objašnjenje živog iz neživog; začnije, podrazumeva u svakom logičkom sistemu: teorijskom umu, „opštoj i nužnoj“ nauci, matematici, kvantnoj fizici[4] …

Ipak, sučajnost i sloboda nisu isto....Kada čovek  bira neke stvari, ili se odlučuje za nešto  suštinsko, , on ne to ne radi po slučajnosti, nego podrazumeva jedan sistem vrednosti iz svoje slobode ili slobode svojeg roda, zajednice...

 

Liberalizam i filozofija

 

Sloboda duha u filozofiji unapred pretpostavlja sve moguće, stvarne, nužne logičke, razlike suprotnosti. Podrazumeva od početka suštinski liberalizam koji  unapred sprečava  totalitarizam opšte i nužne nauke ili politike.

Sloboda duha u grčkoj filozofiji je suštinska za liberalizam različitih državnih uređenja. Filozofski principi u staroj Grčkoj već kroz dve jake početne filozofije (Parmenida i Heraklita), više se razlikuju nego sva moguća (kasnija) politička shvatanja u istoriji. Takođe, veća je razlika u političkom uređenju između dve nekadašnje grčke državice (npr Sparte i Atine) nego sada dve države sa dva kraja sveta!

Partenon posvećen kod starih Atinjana boginji Atini znači da kod njih  poštovanje  transcendentne (nadsaznajne) mudrosti, filozofije (kao Atene što se rađa odozgo iz Zevsove glave) nije prisutno samo u osnovi saznanja,  nauke, nego u sferi celokupnog praktičnog života za dobro pojedinca i države. Ta težnja ka saznanju, istini u osnovi kritične nauke traži kroz duhovnu borbu u mislima, idejama prvo samokritičnu filozofiju za osnovu civilizovanosti civilizacije, praosnovu ljubavi ka mudrosti za svaku materijalnu ili duhovnu izgradnju zajednice grada–države. 

Zato je kod Platona ideje dobra u osnovi svih ideja za mudrost čoveka i države u njihovom držanju, održanju. I kod  Aristotela je najviša misao, misao o najvišem dobru.

To jest, kao što čula pripadaju telu, tako  razum, um pripadaju duši, a sva nauka, filozofija, i njehova praktična primena kroz tehniku, ekonomiju ili pravo, etiku, politiku,  sferi praktičnog života.

Čista volja i jedna slobodna vlastitost ne utemeljuje samo naše praktično odlučivanje, delovanja, jednu sa sa svih strana  pravednost pravde ili istinitost istine... nego pre svake naučne opštosti i nužnosti stoji u osnovi opažajnosti opažaja, razumnosti razuma, umnosti uma i kao supstancijalna subjektivnost  utemeljuje svu objektivnost.

Za za njom ide metafizika jezika, svete reči, reči kao svetinje, za osnovu svakog dogovora–ugovora, pa metafizike polnosti, roda za osnovu braka, porodice i šire socijalne zajednice, države, metafizika mirisa i ukusa (fizičkog, duševnog, duhovnog) najvišeg jednog i na kraju za vezu živog i neživog - jedna mikromakrokosmologija…

 

 

 

---

[1] Samim tim što Kant,  nasuprot apsolutizma opšte i nužne prirodne nauke dokazuje da je saznajno-pojavni um pojavna strana stvari, a  praktično-moralni um  suštinska stana stvari i kaže:. „Ja sam.., morao da uništim znanje da bih dobio mesta za veru.“ (Imanuel Kant, Kritika čistog uma, Bigz,  1976,  Predgovor drugom izdanju, str. 17),  on idirektno pokazuje da se  prvostepeni okret izvrašava u čistoj volji i praktično-moralnom umu.

[2] Biljka pretvara neživo u živo, proizvodi kiseonik, „jede“ svetlost kao najviši vid energije,  proizvodi hranu za sve životinje, čoveka. Biljka se u teorijama evolucije pri objašnjenju razvoja živog sveta očigledno marginalizuje, iako u čovek, kao viša organizacije od biljaka ne može neživo da preobrazi u  živo, niti da „jede“ direktno najsavršeniju energiju svetlosti!   

[3] Empirizam, evolucionizam, materijalizam ne primećuje da u svom objašnjenju nastanka, održanja živog iz neživog – pre prvostepene borbe za opstanak najjače jedinke, vrste – od najjednostavnijeg do najsloženijeg organizma živog – pretpostavlja hipersocijano, hipermoralno načelo unutar svake jedinke, vrste! Ako već u neživom jedinstvu najraznovrsnijih čestica u atomima, atoma u molekulima, jednostavnih molekula u složenim ili složenih neorganskih u najsloženijim organskim,  jedinstvu organela u ćeliji, ćelija u višećelijskim  organima a pogotovu na kraju jedinstvu funkcija svih organa u složenim organizmima postoji  hipermoralno, hipersocijalno načelo svi za jednog, jedan za sve, kako se može hipostazirati, apsolutizovati prvostepeno evolucionističko načelo borbe za opstanak najjače jedinke unutar svake vrste ili između različitih vrsta!?

[4] Kada se u kvantnoj teoriji naglašava da kod mikročestica važi neodređenost i svemogućnost a kod čvrstih tela određenost i nužnost očigledno da mnogo pre ta svemogućnost, neodređenost nego opštost i nužost utemeljuje pojedinačnost i slobodu. Pojedinačnost i sloboda živog mnogo pre neživog podrazumeva u stvaranju, promeni, kretanju tu svemogućnost, neodređenost  mikročestice. Zapravo za spregnute mikročestice teorije simetrije mikrofizike ne važe granice prostora, vremena, jer njihova spregnutost ne ide iz opšte i nužne fizike, matematike, nego iz starije svemogućnosti i slobode, dok za čvrsta tela fizike važe jer je opšta i nužna matematika nužno u sprezi sa čvrstim oblicima prostora–vremena–materije–energije. Ta neodređenost mikrofizike je kao čista mogućnost materije kod Aristotela, ili Božije potencije kod Šelinga, ili starija pojedinačnost i sloboda u osnovi svake moguće promene ili stvaranja.